Terug naar Europa
Zaterdag 22 juni 2024, 15.00 uur – De Machinist, Rotterdam
Programma
5+5=5 | SUMMER MUSIC – SAMUEL BARBER
bezetting: blaaskwintet
5+5=10| SONATINE– MAURICE RAVEL (arr. Alexander van Eerdewijk)
bezetting: blaaskwintet en strijkkwintet
5+5=3| TERZETTO – ANTONIN DVORAK
bezetting: 2 violen + altviool
5+5=10 ADAGIO (uit de 10e symfonie) – GUSTAV MAHLER (arr. Ere Lievonen)
bezetting: blaaskwintet en strijkkwintet

Eind 19e eeuw, toen deze componisten tussen de continenten reisden, waren trans-atlantische reizen nog een behoorlijke onderneming. Hoewel het telegram bestond, was er geen telefoonverbinding, en ook de reis op de oceaan was niet ongevaarlijk. Wat zochten ze aan de overkant? Antonin Dvorak week uit naar de Verenigde Staten toen de stemming in Oostenrijk en Duitsland, waar hij werk zocht, omsloeg en anti-Tsjechisch werd. Hij aarde echter nooit helemaal in de VS, en hij verhuisde aan het einde van zijn leven toch weer terug. Samuel Barber maakte de omgekeerde reis, samen met zijn levenspartner was hij een aantal maanden in Europa, waar onder andere zijn strijkkwartet met het wereldberoemde ‘adagio’ in première ging. Reflecteerde dit stuk ook zijn gemoed? Lang bleef hij in ieder geval niet hier. Mahler werkte drie seizoen bij de New York Philharmonic, waar hij in seizoen 1909/1910 zelfs 46 concerten gaf! Deels was het een commerciële kans, maar deels ook een vlucht uit Wenen, waar zijn dochtertje was overleden en waar zijn relatie met de pers en met de Wiener Philharmoniker, waar hij chefdirigent was, steeds stroever werd. De seizoenen in New York waren zwaar, Mahlers hart was slecht en zijn gezondheid ging hard achteruit. De sfeer van zijn 10e symfonie ademt deze tegenslagen.
Maurice Ravel ging uit puur commerciële redenen naar de VS en Canada. Hij was een gevierd pianist en componist en gaf een reeks succesvolle concerten. Misschien is dit wel de reden dat hij, als enige van de vier componisten uit deze reeks, geen blijk gaf van heimwee naar zijn thuisland. Wellicht had dat ook de maken met de randvoorwaarden van de tournee: minimaal $10.000 en een oneindige voorraad Gauloise-sigaretten!
We kozen van deze componisten uiteenlopende stukken. De blazers mogen schitteren in Barber’s melancholieke Summer Music, terwijl de twee violisten en de altviolist het Terzetto van Dvorak vertolken. Muziek geschreven voor een huiselijke atmosfeer, voor Dvorak en twee collega’s, maar zeker niet eenvoudig! De laatste twee stukken zijn voor de hele groep samen: Alexanders bewerking van Ravel’s Sonatine, oorspronkelijk voor piano, en een bewerking van Ere Lievonen van het adagio uit de 10e symfonie van Mahler. Van dit stuk zijn slechts schetsen bewaard gebleven en we genieten ervan om met Lievonens bewerking een stuk voor groot symfonieorkest naar een kleine zaal te kunnen brengen.
